νιζάμι

(Nisami, Γκαντζά, σημερινό Κιροβαμπάτ στο Αζερμπαϊτζάν, ή κατ’ άλλους, Κουμ, Ιράν 1140 – 1203 ή 1204). Πέρσης ποιητής Είναν γνωστός ως συγγραφέας πέντε πονημάτων, τα οποία όλα μαζί ονομάζονται αραβικά Χαμσέ (Πέντε), και περσικά Πάνζγκανζ (Οι πέντε θησαυροί). Εκτός από το πρώτο, με θέμα γνωμικοθρησκευτικό, ανήκουν όλα σ’ ένα λογοτεχνικό είδος ανάλογο με την ευρωπαϊκή ιπποτική ποίηση. Τα πέντε ποιήματα του Ν. είναι: Μαχζάνου’λ Ασράρ (Αποθήκη μυστηρίων), ηθικο-μυστικιστικό ποίημα στο οποίο παρεμβάλλονται ανέκδοτα· Κχουσράβ ου Σιρίν, όπου αφηγείται την ιστορία αγάπης του Σασανίδη βασιλιά Χοσρόη Παρβίζ και της Αρμενοπούλας πριγκίπισσας Σιρίν· Λάιλα ου Ματζνούν, είδος Ρωμαίου και Ιουλιέτας της αραβικής ερήμου· Χαφτ Παϊκάρ (Οι εφτά εικόνες), πάνω στη μυθιστορηματική ζωή του Σασανίδη βασιλιά Μπαχράμ Γκουρ και το μακροσκελές Ισκαντάρναμεχ (Βιβλίο του Αλεξάνδρου), σε δύο μέρη, που αναφέρεται στη θρυλική ζωή του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Μικρογραφία από χειρόγραφο με κείμενα του μεγάλου Πέρση ποιητή Νιζαμί (Μουσείο Τεχεράνης, Ιράν).

* * *

το

καθιερωμένη συνήθεια, πάγιο έθιμο.

[ΕΤΥΜΟΛ. < τουρκ. nizam].